ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΕΙ Ο ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΤΗΣ ΑΛΩΝΑΣ
Οι κοιλάδες με τις φουντουκιές και το μονοπάτι της Φύσης:Ανεβαίνοντας ο επισκέπτης με το αυτοκίνητό του, από το δρόμο της Πλατανιστάσας ή ερχόμενος μέσω του Παλαιχωριού και του Φτερικουδιού, εντυπωσιάζεται από το πράσινο χαλί των φουντουκιών, που καλύπτουν με το σκουροπράσινό τους χρώμα, τα πάντα. Η φουντουκιά, λεπτοκαρυά, είναι το Ελληνικό της όνομα και στην Κυπριακή λεφτοκαρκά. Στην Κύπρο καλλιεργείται μονάχα στην Πιτσιλιά και κυρίως στο χωριό μας.
Ο επισκέπτης έχει σήμερα την τύχη , μέσω του μονοπατιού της φύσης «Πέτρος Βανέζης», που η είσοδός του βρίσκεται σε τρία σημεία, στο κέντρο του χωριού, να διασχίσει μέρος της κατάφυτης με λεπτοκαρυές κοιλάδας και να θαυμάσει το τοπίο μα και να μελετήσει τη χλωρίδα της περιοχής, όλες τις εποχές του χρόνου. Νωρίς την άνοιξη, θα περάσει κάτω από τις ανθισμένες κερασιές και θα μπει στους φουντουκιόνες, που είναι γεμάτοι από βιολέττες, φτέρες μέχρι και νούφαρα σε μερικούς πιο υγρούς τόπους. Σ’ όλη του τη διαδρομή θα τον συντροφεύουν τα κελαδήματα των αηδονιών.
Το καλοκαίρι, θα βρίσκεται συνεχώς κάτω από σκιά, ενώ τα κλαριά θα λυγίζουν πλάϊ του από τα φουντούκια.
Το Φθινόπωρο, στο κάθε του βήμα θα σκουντουφλά στους κόκκινους ξηρούς καρπούς, που γινόμενοι πέφτουν στο έδαφος, ενώ δίπλα του θα βλέπει τα κυκλάμινα που αφθονούν, κυρίως σαν βρέξει το καλοκαίρι. Τα κυκλάμινα της Πιτσιλιάς, που είναι μικρά και λευκού χρώματος, ανθίζουν νωρίς το φθινόπωρο και φημίζονται για το λεπτό τους άρωμα.
Οι κληματαριές της Άλωνας: Οι καταπράσινες κληματαριές είναι το σήμα κατατεθέν, για όλα ανεξαίρετα τα σπίτια του χωριού. Σε πολλά μάλιστα σημεία της κοινότητας, οι κληματαριές σκεπάζουν τους δρόμους και δίνουν μια ξεχωριστή νότα στο τοπίο. Ιδιαίτερα εντυπωσιακές και θέαμα μοναδικό, είναι οι κληματαριές από την είσοδο μέχρι και την πλατεία της Άλωνας, μια απόσταση κάπου εξακοσίων μέτρων. Ο ταξιδιώτης είτε πεζός είτε με το αυτοκίνητο, περνά κάτω από την σκιά , ενώ από πάνω του κρέμονται τα τσαμπιά από σταφύλι.
Οι παλιές γειτονιές και τα πλακόστρωτα μονοπάτια: Οι παλιές γειτονιές της Άλωνας, εκτείνονται ανατολικότερα του μονοπατιού που ανεβαίνει στο χωριό από την εκκλησία. Εκεί, κοντά στα ποταμάκια υπήρχαν οι πηγές με το τρεχούμενο γάργαρο νερό που το έδιναν άφθονο στους κατοίκους του οικισμού. Τα μονοπάτια που είναι πλακόστρωτα από πέτρα του βουνού, ανακατασκευάστηκαν στην δεκαετία του 1940.
Μερικά από τα σπίτια των γειτόνων, πρέπει να κτίστηκαν από τα Μεσαιωνικά χρόνια και να ανακαινίστηκαν μέχρι τις μέρες μας αρκετές φορές. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, είναι πολύ έντονα τα σημάδια που μαρτυρούν την οικοδόμησή τους, στα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Η όλη ρυμοτομία δείχνει ότι οι οικιστές της περιοχής, νοιάζονταν ιδιαίτερα για την ασφάλεια και την διαφυγή τους. Στενά δαιδαλώδη μονοπάτια ένωναν κατοικίες και γειτονιές, ενώ παράλληλα υπόγειες σήραγγες «τα κάτερκα» βοηθούσαν αυτούς που κινδύνευαν να εξαφανίζονται μέσα σε ελάχιστο χρόνο.
Πιθανόν «τα κάτερκα» να ήσαν υπολείμματα γαλαριών αρχαίου μικρού μεταλλείου –υπήρχε και αρχαίο καμίνι μετάλλου μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα-μπορεί όμως να ανοίχτηκαν σκόπιμα από τους κατοίκους, για να μπορούν να ξεφεύγουν από τους διώκτες τους.
Στο μονοπάτι που ξεκινά από τα καφενεία και είναι παράλληλο με τον κεντρικό δρόμο, συναντούμε κάποιες ξυλόγλυπτες πόρτες, έργο του χωριανού ξυλογλύπτη Χατζηγιώργη Μουρμουρή, που έζησε και δημιούργησε το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.
Πολιτιστικοί χώροι: Στην πλατεία του χωριού υπάρχει το οίκημα του Αθλητικού Πνευματικού Ομίλου Άλωνας, ο οποίος ανελλιπώς από το 1972 διοργανώνει το Ετήσιο Φεστιβάλ. Περιλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις, χοροεσπερίδες, ομιλίες, ήθη και έθιμα καθώς και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Το Φεστιβάλ διεξάγεται σε ειδικό διαρρυθμισμένο χώρο, που ανήκει στο Κοινοτικό Συμβούλιο.
Δίπλα από το οίκημα του Α.Π.Ο.Α, που λειτουργεί και σαν κέντρο και εστιατόριο βρίσκεται η Κοινοτική Βιβλιοθήκη «Πέτρου Αλωνεύτη» η οποία περιλαμβάνει και μερικές σπάνιες εκδόσεις βιβλίων. Το κτίριο βρίσκεται υπό ανακαίνιση και δεν λειτουργεί η Βιβλιοθήκη.
Τριακόσια μέτρα στα δυτικά, βρίσκεται το Δημοτικό Σχολείο που κτίστηκε στα 1960, σε σχέδιο του αρχιτέκτονα Νεοπτόλεμου Μιχαηλίδη, ο οποίος έδεσε θαυμάσια το κτίριο με το περιβάλλον και έχει μια πανοραμική θέα προς την κοιλάδα, που φτάνει στα καμποχώρια και στην οροσειρά του Πενταδάκτυλου.
Το κτίριο σήμερα λειτουργεί σαν Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Δασουπόλεως και φιλοξενεί το καλοκαίρι αρκετά παιδιά της πρωτευουσιάνικης συνοικίας.